Binawi ng Armed Forces of the Philippines ang naunang pahayag na nagpatupad ng blockade ang Chinese coast guard at militia vessels ang Scarborough Shoal bilang no-fishing zone para sa mga Pilipino sa West Philippine Sea.
Gayunpaman, sinabi kahapon ng National Task Force for the WPS na hindi matitiyak ng AFP at Philippine Coast Guard sa mga mangingisdang Pilipino na hindi sila mabu-bully ng Chinese maritime forces sa Scarborough.
“As to how we are going to assure them na hindi sila mabubully, parang hindi ko masasagot yan,” sabi ni NTFWPS spokesperson, PCG Commodore Jay Tarriela.
“But the assurance that I can give Filipino fishermen is that every time the PCG and AFP are there, they can call us when they are experiencing such incidents (bullying),” aniya matapos dumalo sa Senate hearing kaugnay sa WPS.
Sinabi ni Tarriela na ang PCG at AFP ay nagpapanatili ng malakas na presensya sa WPS para igiit ang soberanya ng bansa at protektahan ang mga Pilipino mula sa panliligalig habang nakikibahagi sa mayamang marine life sa exclusive economic zone (EEZ) ng bansa.
Gayunpaman, ang mga barko ng PCG mismo ay na-bully ng China Coast Guard habang nasa resupply mission sa BRP Sierra Madre sa Ayungin Shoal, sa WPS din.
Noong 2016, pinagtibay ng Permanent Court of Arbitration sa The Hague ang mga karapatan ng Pilipinas sa mga EEZ nito sa WPS, na inaangkin ng China bilang bahagi ng teritoryo nito bilang bahagi ng pangangamkam sa sa South China Sea.
Sa parehong desisyon, pinasiyahan ng arbitral court na ang territorial claim ng China na sumasaklaw sa halos buong South China Sea – sa ilalim ng nine-dash line theory nito – ay walang legal na batayan.
Hindi lang binalewala ng China ang arbitral ruling; pinalawak pa nito sa isang 10-dash line ang claim nito sa pamamagitan ng isang bagong mapa na nagdagdag ng isa pang gitling sa silangan ng Taiwan.
Nanindigan si Tarriela na ang mga mangingisdang Pilipino ay sabik na mangisda sa WPS, lalo na sa Scarborough Shoal, para sa mayamang yamang dagat nito.
Tinatantya ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) na 324,312 metriko tonelada ng mga produktong dagat ang nagmula sa WPS noong 2020 lamang, na isinasalin sa humigit-kumulang pitong porsyento ng produksyon ng pangisdaan ng Pilipinas noong 2020.
Sinabi ng tagapagsalita ng Coast Guard na si Rear Admiral Armand Balilo sa isa pang panayam na ang PCG ay regular na nagde-deploy ng 10 multi-role response vessels at offshore patrol vessels.
Aniya, tinitiyak ng mga asset na ang Pilipinas ay “palaging may malakas na presensya ng WPS, hindi lamang para sa rotation at resupply missions” kundi para protektahan din ang mga mangingisdang Pilipino. “Kasama natin ang BFAR (Bureau of Fisheries and Aquatic Resources) sa bawat operasyon,” sabi ni Balilo.
Nauna rito, itinuwid ng tagapagsalita ng AFP na si Colonel Medel Aguilar ang kanyang naunang pahayag na hinarang ng mga sasakyang pandagat ng China ang pagpasok sa Scarborough Shoal para sa mga mangingisdang Pilipino.
Ani Medel na ang mga mangingisda ay tinutulungan ng BFAR at PCG.
Giit ni Tarriela na kinakaharap ng PCG ang napakaraming presensya ng mga Tsino sa WPS na hindi hinahamon ng mga Pilipino sa kanilang sariling EEZ.
“Our vessels are only 44 meters, and we are going to confront 30, 40, 50 Chinese militia swarming a particular area. So, what we do is challenge them through radio. We tell them that they are staying within the EEZ of our country,” ani Tarriela.
“And we document them (incidents), release them to the public, and tell them to the international community —- that these Chinese militias really exist, yet they are still swarming in our EEZ.”
Sa pagdinig ng Senado, sinabi ni Senate President Juan Miguel Zubiri kahapon na dadagdagan ng mga mambabatas ang confidential at intelligence funds ng PCG at Philippine Navy para magkaroon ng “full logistical and operational support” sa panahon ng mga insidente ng pagsalakay ng China sa WPS.
Ang PCG ay may iminungkahing P70.7 bilyon na operational budget para sa 2024.
